با چای سبز، چای سفید و چای سیاه و خواص هر کدام از آنها آشنا شوید

چای در فرهنگ ما ایرانی‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و در زندگی روزمره ما همیشه حضور دارد. اهمیت چای در زندگی ایرانی‌ها به قدری است که برای پذیرانی از مهمانان در همه مناسبت‌ها از شادی و جشن و سرور گرفته تا غم و عزاداری از طعم و عطر چای بهره گرفته می‌شود.

اما بیشتر از ما ایرانی‌ها، چینی‌ها بسیار شیفته و علاقه‌مند به چای هستند. مردم سرزمین اژدهای سرخ نیز وقتی میهمانان از راه می‌رسند با چای از آن‌ها استقبال می‌شود. برای تهیه این چای باید حتما از چند عدد برگ سالم و با کیفیت چای استفاده بشود تا طعم و بوی واقعی و اصیل چای احساس شود. در طول میهمانی، میزبان باید حواسش به فنجان چای میهمانان باشد و هر بار که فنجانی به نیمه رسید، دوباره آن را پر کند و همچنین برای پذیرایی کنار چای از آبنبات، دسر و … استفاده شود.

 

بر اساس افسانه‌ی فانتزی و جذابی که چینی‌ها در مورد پیدایش چای دارند، یکی از سالکان در کوه چای مشغول مراقبه بوده؛ ولی دائم چشم‌هایش بسته می‌شده. برای این‌که بتواند چشم‌هایش را باز نگه دارد پلک‌هایش را می‌برد و به درون کوهستان پرتاب می‌کند. از آن پلک گیاهی بنام چای می‌روید که گفته می‌شود هدیه‌ایست از طرف خداوند برای افرادی‌که به مراقبه (مدیتیشن) می‌نشینند.

اما فارغ از این داستان‌های فانتزی، باید بگوییم که چای انواع گوناگونی دارد که ما قصد داریم سه رنگ مختلف آن را به شما معرفی کنیم:

• چای سیاه
• چای سفید
• چای سبز

هر کدام از این چای‌ها خواص و مزیت‌های منحصر به فرد خود را دارند. به‌طور مثال، چای سفید که احتمالا کمتر در مورد آن شنیده‌اید برای درمان سرماخوردگی، سرفه و سوزش گلو بسیار مناسب است و اثرات منفی الکل و نیکوتین را از بدن پاک می‌کند.

چای سبز برای تنظیم فشار خون و کلسترول بسیار مناسب است. همچنین برای آرامش و رفع استرس و حتی تناسب اندام و لاغری یکی از بهترین نوشیدنی‌ها محسوب می‌شود.

چای سیاه که اغلب عادت داریم پس از غذا میل کنیم هم برای هضم غذا بسیار مناسب است.

با انواع مختلف چای آشنا شوید

چای سیاه

چای سیاه در واقع همان چای سبز است که برگ‌هایش را برای مدت طولانی‌تری خشک می‌کنند. این کار سبب می‌شود طعم و رنگ چای تغییر کند.

برگ چای دارای کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، تئوفیلین، ویتامین، کلروفیل، تانن و کافئین است.

چای سیاه از تشکیل لخته‌های خونی در سرخرگ های اصلی جلوگیری می‌کند. پلاک‌ها در واقع ترکیبی از چربی خطرناک و کلسترول هستند.

محققان هلندی ثابت کرده‌اند، فلاونوئید داخل چای سیاه باعث کاهش LDL – کلسترول بد خون می‌شود که می‌تواند منجر به حملۀ قلبی و مغزی شود. علاوه بر آن، مردهائی که بیشتر از ۴ فنجان چای سیاه در روز می‌نوشند، نسبت به مردانی که فقط دو یا سه فنجان چای سیاه در روز می‌نوشند، به مراتب در معرض خطر کمتری برای سکتۀ مغزی هستند.

هر یک فنجان چای بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم فلاونوئید دارد. باید بدانید میزان فلاوونوئید موجود در چای سیاه درست به همان اندازه چای سبز است.

چای سبز

چای سبز نوعی چای است که از جوانه‌ها و گلبرگ‌های تازه گیاه به دست می‌آید. فرایند تولید این چای با چای سیاه کمی متفاوت است چای سبز انواع مختلفی همچون چینی و ژاپنی دارد. نوع ژاپنی آن به اوچا معروف است.

چای سبز را به علت داشتن موادی مانند کاتچین ضدسرطان و آنتی‌اکسیدان دارای خواص دارویی مفید می‌دانند، که نسبت به آنتی‌اکسیدان‌های معروفی چون ویتامین‌های C و E بسیار قوی‌تر عمل می‌کند.

از چای سبز برای افزایش هشیاری و سرعت تفکر استفاده می‌شود. همچنین چای سبز برای کاهش وزن و درمان اختلالات معده، تهوع، اسهال، سردرد، پوکی استخوان و تومورهای سرطانی جامد نیز کاربرد فراوانی دارد.

به تازگی علاوه بر مردم چین، چای سبز در بسیاری از کشورهای جهان طرفداران فراوانی یافته‌است. دلیل اصلی این استقبال، آشنایی مردم دیگر کشورها با خواص درمانی این نوع نوشیدنی است. نوشیدن روزانه ۳ تا ۴ فنجان چای سبز، مانع از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها می‌شود.

براساس پژوهش های انجام شده چای سبز در بهبود یا جلوگیری از بسیاری از بیمار های از جمله سرطان، ورم مفاصل،کاهش کلسترول، آلزایمر، پارکینسون، فشار خون بالا، آسم و شماری دیگر از بیماری ها موثر است.

در سال های اخیر تحقیقات انجام شده بر ترکیبات این نوع از چای، نتایج جالبی را از تاثیر این چای بر برخی از بیمارها به دست داده است.

مطالعات انجام شده بر روی چای سبز نشان می دهد که این چای می تواند درمان مناسبی برای نوعی جنون به نام dementia باشد. همچنین در درمان بیماری سندرم داون هم نشانه هایی از بهبودی را نشان داده است.

در مطالعه انجام گرفته در سال ۲۰۱۴، نشان داده شد که ترکیبات خارج شده از چای سبز، بر مغز تاثیر گذاشته و باعث تقویت حافظه می شود. این مطالعه بر روی افرادی که از سلامتی کامل برخوردار بودند چنین نتیجه ای را به همراه داشت. البته تعداد افراد مورد مطالعه قرار گرفته تنها ۱۲ نفر بود.

در پی مطالعه دیگر انجام گرفته بر روی این نوع از چای، ثابت گردید که مواد خارج شده از چای سبز، در درمان بیماری جنون dementia موثر است. چرا که این مواد مستقیما بر کارآیی مغز تاثیر می گذارند.

علاوه بر تاثیرات مثبت چای سبز بر بیماری هایی چون dementia و آلزایمر می تواند برای بیماران مبتلا به سندرم داون نیز مفید باشد.

سندرم داون حاصل نوعی اختلال در کروموزم شماره ۲۱ است. سالانه بین ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کودک با این نوع اختلال متولد می شوند. این بیماری باعث ناتوانی های جسمی و ذهنی در این کودکان می شود.

ترکیبی به نام ای جی سی جی EGCG، از چای سبز آزاد می شود که در مرکز مطالعات ژنتیک سی آر جی CRG، در اسپانیا به تحقیق بر روی آن می پردازند تا با استفاده از این ترکیب، از اختلال کروموزمی که در بیماران سندرم داون به وجود می آید جلوگیری کنند.

اسکن مغزی نشان می دهد که مصرف این نوع از چای می تواند در پیشبرد کارکرد قسمتی از مغز که مرتبط با یادگیری زبان ها است نیز موثر باشد.

همان طور که قبلا نیز به آن اشاره شد، مواد تشکیل‌دهنده‌ی چای سبز در بهبود بیماری «سندرم داون» بسیار مؤثر است.

یک گروه تحقیقاتی به سرپرستی دکتر «رافائل د لا توره» و دکتر «مارا دایرسن» بیان داشته‌اند که در چای سبز، ماده‌ای به نام «اپی‌گالوستاچین گالت» وجود دارد که موجب بهبود حافظه تصویری شده و همچنین باعث می‌شود تا فرد سازگار پذیر بوده و رفتار انطباقی بیشتری از خود نشان دهد. آن‌ها همچنین اظهار داشته‌اند که بیمارانی که هم‌زمان با درمان با چای سبز، تمرینات تقویت حافظه و توانایی درک را نیز به انجام می‌رسانند، برای بهبود شرایط خود شانس بیشتری دارند.

مطالعات صورت پذیرفته روی ۸۴ شرکت‌کننده که بین ۱۶ تا ۳۴ سال، سن داشته‌اند نشان داده که تغییرات حاصله از این روش درمانی نه‌تنها روی درک، حافظه یادگیری و تمرکز حواس تأثیرات مثبت فراوانی داشته، بلکه روی اتصال اعصاب در مغز نیز مؤثر است.

بهترین روش دم کردن چای سبز

احتمالا شما هم حداقل یک بار چای سبز نوشیده اید. اگر هم به دلایلی چون دارا بودن خواص چربی سوز و آنتی اکسیدان آن را در رژیم غذایی روزانه خود گنجانده اید، احتمالا یا مانند چای سیاه آن را دم می کنید و یا چای کیسه ای سبز را در داخل یک لیوان قرار داده، آب جوش را روی آن ریخته و پس از گذشت اندک زمانی، چای کیسه ای را از لیوان خارج کرده و آن را می نوشید.

اما محققان دریافته اند که این روش دم کردن چای سبز با استفاده از چای کیسه ای کاملا اشتباه است و حتی بر روی مزه چای نیز اثر می گذارد. آنها بر این باورند که روش صحیح دم کردن چای آن است که ۸۰ درصد لیوان خود را با آب جوش پرکرده و حدود ۱۶ میلی لیتر آب سرد را روی سطح فوقانی لیوان بریزید.

«جاناتان بنسون»، از متخصصان بررسی چای گفته: «چای ترکیبی به نام «کاتچین» دارد که طعم و مزه اصلی چای به دلیل وجود همین ترکیب است. اگرچه این ماده طعم بسیار خوبی به چای می دهد اما مقدار بیش از اندازه آن به مزه بسیار گس چای می انجامد. برای پرهیز از چنین مزه نامطلوبی بهتر است تنها از آب بسیار جوش برای دم کردن چای استفاده نکنید.»

بنسون پیشنهاد می کند ۸۰ درصد آب جوش را روی چای کیسه ای ریخته و تنها چند دقیقه آن را در داخل لیوان قرار دهید، سپس چای کیسه ای را از داخل لیوان خارج کرده و ۱۶ میلی لیتر آب سرد بر روی سطح فوقانی آن بیافزایید.

چای سفید

چای سفید یکی از ظریف‌ترین و لطیف‌ترین چای‌ها در جهان است که طعمی ملایم و شیرین دارد. این چای که در فصل بهار از غنچه‌های باز نشده برگ‌های درختچه‌های چای سفید تهیه می‌شود از مفیدترین و مغذی‌ترین چای‌ها در جهان است.

چای سفید برخلاف انواع مختلف چای سیاه یا چای معمولی به شیوه‌ای متفاوت فرآوری می‌شود و برگ‌های آن برخلاف چای معمولی که در معرض حرارت خشک می‌شود و رطوبت خود را از دست می‌دهد به شیوه‌ای طبیعی و در مقابل تابش نور خورشید خشک می‌شود.

این چای سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های مفید و پلی‌فنل‌هایی است که علاوه بر خواص درمانی می‌تواند موجب پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و اختلال‌های جسمانی نیز شود. چای سفید اگرچه در زمره گران‌ترین چای‌ها در جهان است اما خواص درمانی آن به حدی است که توجیه مناسبی برای این گرانی محسوب می‌شود.

چگونه چای سفید دم کنیم؟

برای تهیه چای سفید نباید به شیوه چای معمولی یا دیگر دمنوش‌ها اقدام کنید. تهیه این چای آداب ویژه‌ای دارد و بی‌دقتی در تهیه این چای سفید تمام خواص آن را از بین می‌برد و اثربخشی آن را کم می‌کند. برای تهیه چای سفید به شیوه درمانگران طب سنتی ایران کافی است یک قاشق غذاخوری سرپر از چای سفید را با یک لیوان آب که دمای آن از دمای آب جوش کمتر باشد به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید.

برای این منظور باید آب را جوش بیاورید و اجازه دهید چند دقیقه بماند تا از دمای ۱۰۰ درجه کمتر شود. این شیوه بهترین شیوه دم کردن و آماده کردن چای سفید است. اما ژاپنی‌ها به شیوه دیگری چای سفید دم می‌کنند. آنها چای سبز را درون قوری که دمای آبش زیر جوش است، می‌ریزند و قوری را روی میز می‌گذارند و آن را با پارچه‌ای می‌پوشانند. بعد از ۱۰ دقیقه چای سفید آنها آماده است. چینی‌ها این چای را درون فلاکس دم می‌کنند.

آیا «چای سفید» مانع از شکل گیری سلول های چربی در بدن می شود؟

خصوصا خانم ها برای کاهش وزن، به هر راهکاری روی می آورند که یکی از آنها آزمودن انواع گوناگون چای است. خوشبختانه برای این منظور گزینه های فراوانی وجود دارد که البته در میزان تاثیرگذاری آنها اختلاف نظر وجود دارد. آخرین تحقیقات و پژوهش های انجام شده که نتایج آنها در نشریه «تغذیه و متابولیسم» به انتشار رسید، نشان می دهد که چای سفید در راس نوشیدنی های لاغرکننده قرار دارد.

برگ های چای سفید درست همانند برگ های چای سبز و سیاه است با این تفاوت که فرآوری کمتری بر روی آن انجام پذیرفته شده و در نتیجه خالص ترین نوع چای با بالاترین سطح «پلی‌فنل» به شمار می رود. این چای به مبارزه با چربی های بدن نیز کمک می کند.

اگر بخواهیم جزئیات علمی بیشتری را بیان کنیم ابتدا باید بگوییم که بدن، مواد غذایی دریافت شده را مورد مصرف عضلات و کبد قرار می دهد تا قادر به انجام فعالیت های روزمره و طبیعی خود باشد. اما مسئله آن است که ما بیش از نیاز بدن غذا می خوریم و همین امر نیز به تجمع بیشتر چربی برای تولید انرژی در آینده می انجامد. با مصرف بیشتر غذا به عنوان سوخت، سلول هایی که در معرض تبدیل شدن به چربی هستند، به سلول های چربی به نام «آدیپوسیت» تبدیل می شوند.

دانشمندان در پژوهش اخیر، به سلول هایی که در معرض تبدیل به چربی بودند، عصاره چای سفید افزودند و دریافتند که با این کار تبدیل سلول ها به انواع چربی به تاخیر می افتد. همچنین عصاره چای سفید در شکسته شدن سلول های چربی موجود در بدن نیز موثر است.

پروفسور «آدرین یودیم» استادیار دانشگاه پزشکی «یو سی اِل اِی» در مورد منحصربفرد بودن این پژوهش چنین می گوید: «در گذشته پژوهش های فراوانی بر سلول های بدن موش ها و سایر جانداران صورت پذیرفت که بسیار موثر و نتایج حاصل از آنها متفاوت بود اما خوشبختانه این تحقیق مستقیما بر سلول های چربی بدن انسان انجام پذیرفت.»

شاید بتوان گفت که نوشیدن روزانه چای سفید بتواند بسیاری از مشکلات مرتبط با تغذیه را پایان دهد اما روند کاهش وزن به این آسانی هم نیست و بدن برای نگه داشتن کالری های اضافه از خود مقاومت نشان می دهد.

پروفسور یودیم خاطر نشان می کند: «کالری هایی که سوزانده می شوند از سلول های چربی معده، روده، پانکراس و یا سایر نقاط دیگر بدن استفاده می کنند اما روش های نادرست دریافت انرژی در بسیاری از افراد این روند را با اختلال روبرو می کند.»

پروفسور یودیم با تاکید بر نقش چربی سوزی چای سفید ابراز می دارد که مصرف روزانه ۳۰۰ میلی گرم از این چای که معادل یک لیوان نسبتا بزرگ است، می تواند به از بین بردن اشتها و افزایش سوخت و ساز بدن بیانجامد. اگر می خواهید بدانید که مصرف این مقدار چای برای کاهش وزن به تنهایی کافی است باید بدانید که پاسخ منفی است و تنها در کنار ورزش و رژیم غذایی سلامت مفید واقع می شود.

بنابراین چای سفید به تنهایی نمی تواند به لاغر شدن بیانجامد بلکه تغییر سبک زندگی به سمت سلامت، برقراری تعادل در رژیم غذایی و فعالیت بدنی در کنار مصرف روزانه این چای در طول زمان سبب لاغر شدن تان خواهد شد.

ترفندهایی برای دم کردن گونه های مختلف چای برای داشتن طعم و عطری بهتر

در ادامه این مقاله به شما خواهیم آموخت که چگونه یک فنجان چای دبش دم کرده و از عطر و طعم عالی آن لذت ببرید.

همه ما تصور می کنیم راز خوب از آب در آمدن چای سیاه، سبز یا دمنوش ها، خوب دم کشیدن آن هاست. اما فارغ از دم کشیدن، مسایل دیگری نیز در خوش طعم تر شدن چای نقش دارند که در این مطلب به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.

نخستین گام: انتخاب قوری مناسب

جنس قوری تاثیر مستقیمی روی طعم چای دارد. شاید باور نکنید اما برخی از ظروف باعث می شوند تا چای بیش از اندازه دم کشیده و کهنه یا جوشیده شود. که در نتیجه طعم و عطر خود را از دست می دهد.

جنس های مختلف قوری، مزایا و معایبی دارند که در زیر نوشته شده:

• شیشه ای: برای دیدن رنگ چای مناسب است اما گرما را در خود نگه نمی دارد و موجب می شود تا چای سریعا سرد شود.
• سرامیکی: برخلاف قوری های شیشه ای، انواع سرامیکی به خوبی گرما را در خود نگه می دارند و بو هم نمی گیرند. به این مفهوم که می توانید در یک قوری انواع گوناگونی از چای ها را بدون نگرانی از مزه گرفتن آن ها، درست کنید.
• چینی: قوری های چینی هم مزه به خود نمی گیرند. اما از آنجا که قوری چینی از انواع سرامیکی نازک تر است، قادر نیست برای مدت طولانی گرما را در خود حفظ کند. این قوری ها برای چای های سبک همانند چای سفید یا چای سبز مناسب هستند و کمتر برای چای های سبز یا دمنوش ها مورد استفاده قرار می گیرند.
• سفالی: این قوری ها به خوبی گرما را در خود نگه می دارند اما از آن جا که سریع بو و مزه محتویات خود را جذب می کنند، بهتر است فقط برای یک نوع چای از آن استفاده کنید.
• چدنی: این قوری ها برای زمان بسیار طولانی می توانند چای را گرم نگه دارند، اما در عین حال، ممکن است چای خیلی سریع بوی کهنگی گرفته و طعم جوشیده بگیرید. این قوری ها برای چای سیاه و دمنوش های گیاهی مناسب هستند.

گام دوم: انتخاب چای مناسب

برای یک فنجان چای، یک قاشق چایخوری چای خشک لازم است. بسیاری از قوری ها، تفاله گیر در خود دارند، اما می توانید از کیسه های مخصوص چای یا نمونه های فلزی که جداگانه در فروشگاه ها عرضه می شوند، استفاده کنید.

چای را همیشه درون ظرفی که هوا به داخل آن نفوذ نمی کند، نگهداری کنید. در ضمن، آن را باید در دمای اتاق نگهداری نمایید.

گونه های مختلف چای:

• سفید: خوش طعم، سبک، کم چگال، کافئین دار
• سبز: طعم ترکیبی، گیاهی اما کافئین دار، گونه های مختلف از سبک تا تلخ
• سیاه: غلیظ، تلخ، می توان طعم آن را با شیر، قند، عسل، لیمو یا شیرین کننده ها متعادل کرد
• اولانگ*: مزه دودی، تهیه شده از گل ها و کافئین دار
• *(نوعی چای چینی که پیش از خشک کردن قدری تخمیر شده است)
• روبیوز: چای قرمز، طعم سبک، برای خوش طعم کردن آن از کارامل یا وانیل استفاده می کنند. بدون کافئین
• گیاهی: این دمنوش ها از انواع گیاهان و گل های خشک تهیه می شوند و انواع سبک و سنگین با عطر و مزه های گوناگون دارند.

گام سوم: جوشاندن آب

دما و کیفیت آب برای تهیه چای اهمیت بسیار بالایی دارند.

کیفیت: وجود اکسیژن در آب بسیار مهم است زیرا موجب می شود تا برگ های چای رنگ و عطر خود را بهتر پس بدهند. بنابراین آب های معدنی می توانند بهترین گزینه برای این امر محسوب شوند.

دما: برای گونه های مختلف چای، دماهای مختلفی بیان شده. به طور مثال، برای چای سیاه، آب باید دست کم تا دمای ۹۰ درجه سانتی گرادی داغ شود. اما برای چای های سبک تر همانند چای سفید یا سبز، آبی با دمای ۸۰ درجه سانتی گراد نیز کفایت می کند.

آب را پس از جوشیدن به مدت ۲ تا ۳ دقیقه کنار بگذارید تا املاح آن ته نشین شوند، سپس چای را با آن دم کنید.

گام چهارم: دم کشیدن چای

پس از پشت سر گذاشتن سه مرحله قبلی، چای را درون قوری ریخته و آب جوشیده و ته نشین شده را روی آن بریزید. مدت زمان دم کشیدن چای های مختلف گوناگون است. زمان های ذکر شده در زیر برای یک قاشق چایخوری چای خشک است:

• سفید: ۴ تا ۵ دقیقه
• سبز: ۴۵ ثانیه تا ۱ دقیقه
• سیاه: ۲ تا ۳ دقیقه
• اولانگ: ۳ دقیقه
• روبیز: ۵ تا ۶ دقیقه
• گیاهی/دمنوش: ۵ تا ۶ دقیقه

نکته ۱: برای دم کردن گیاهان مخلوط، کمترین زمان دم کشیدن آن ها را در نظر بگیرید. در ضمن، هرگز آب را دو بار نجوشانید زیرا اکسیژن موجود در آن از بین می رود. برای داشتن یک چای خوش طعم، بهتر است آب سرد تازه را بجوشانید.

نکته۲: حتما چای یا دمنوش را از صافی عبور دهید و سپس بنوشید.